اقدامات آبخیزداری، بهترین راه مقابله با خطرات سیل

حامد فرضی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اعلام کرد که اجرای طرح های آبخیزداری طی سال های گذشته در بالادست شهرک جهان نما و کلاک بالا در جنوب شرقی کرج از فاجعه انسانی و خسارات اقتصادی در جریان بارندگی های چند روز اخیر در استان جلوگیری کرد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز در جریان سامانه بارشی که در استان آغاز شد، بیان داشت: بر اساس آخرین آمار و پایش های انجام شده، خوشبختانه هیچ حادثه جدی مانند خسارت سیلاب در محدوده شهری کرج رخ نداده است.
وی در ادامه به حادثه سیل سال ۱۳۸۶ در کلاک بالا کرج اشاره کرد و اظهار داشت: این سیل از مناطق کوهستانی آغاز شد و به اتوبان کرج- تهران رسید و شاهد خسارت جانی و مالی نیز در این منطقه بودیم.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز گفت: پس از این فاجعه در سال ۱۳۸۷ مطالعات طرح های آبخیزداری در بالادست کلاک آغاز و در سال ۱۳۸۸ در زیرحوضه کلاک بالا از نوع عملیات مکانیکی و بیومکانیکی اجرا گردید.
فرضی افزود: همچنین در سال های ۸۹ و ۹۰ نیز در بالادست شهرک و پارک جهان نما، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز اقدامات چشمگیری را در حوزه آبخیز شهری به خوبی انجام داده است که نقش بسزایی در کاهش حجم ورودی سیلاب به مناطق شهری داشته است و لازم است در تدوین طرح جامع شهر از ساخت و ساز در حریم رودخانه و مسیل خودداری گردد، که از جمله این اقدامات صورت گرفته در این مناطق می توان به حدود ۷۰ سازه از نوع گابیون، سنگ و ملات و خشکه چینی اشاره نمود.

وی گفت: در جریان سامانه بارشی که در استان آغاز شد ، به طور میانگین بین ۲۰ تا ۴۰ میلی متر بارندگی را در استان داشتیم که در شهرستان کرج بیش از ۳۰ میلی متر گزارش شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز گفت: خوشبختانه با اجرای این اقدامات در بارش های اخیر که از حجم بالایی برخوردار است ورودی سیل از بالادست نداشتیم که اگر چنین می شد شاهد خسارات جبران ناپذیری بودیم.
وی با بیان اینکه این محدوده جزء حوزه های آبخیز شهری محسوب می شود، تصریح کرد:خوشبختانه شهرداری کرج نیز در بخشی از این مناطق عملیات بیولوژیک و بیومکانیکی انجام داده است.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز افرود:اقدامات آبخیزداری علاوه بر کاهش خسارات سیل، مزایای زیادی از قبیل حفاظت خاک، تغذیه سفره آبهای زیرزمینی، جلوگیری از فرونشست زمین، رسوبگیری و جلوگیری از پرشدن مخازن سدهای مخزنی، تقویت پوشش گیاهی و .
.
.
.
را به همراه دارد.
فرضی در ادامه بیان داشت: استان البرز بالغ بر ۴۳۰ هزار هکتار عرصه های ملی و طبیعی دارد، با توجه به این گستردگی آبخیزداری به تنهایی نمی تواند موضوع سیل را در استان البرز با توجه به شرایط فیزیوگرافی و اقلیمی خاص استان به سرانجام برساند، از اینرو نیاز است تمام دستگاه های اجرایی و مرتبط استان با نگاهی جامع و به دور از بخشی نگری در راستای حل و کاهش خسارات سیل مشارکت و اقدام نمایند.

آبخیزداری، حس آرامش آبخیز نشینان
در ادامه کمال شایگانی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ساوجبلاغ از اجرای طرح‌های آبخیزداری در حوزه‌های آبخیز این شهرستان خبر داد.
وی با توجه به بارندگی چند روز گذشته در سطح استان و شهرستان که بعد از شهرهای شمالی بیشترین مقدار بارندگی، حدود ۵۶ میلیمتر را داشته است، بازدیدهایی از حوزه های آبخیز کردان-تالیان، خور، سفیدارک، هیو، سیراب، شلمزار، فشند، اردهه، کوشکذر به همراه کارشناسان آبخیزداری در راستای بررسی عملکرد اقدامات آبخیزداری بعمل آوردند.
ایشان تصریح نمود: نتایج بازدیدها حاکی از آن بود هیچکدام از سازه های آبخیزداری در شهرستان ساوجبلاغ دچار تخریب نشده و در عین حال از پایداری مناسبی نیز برخودار بوده و نقش بسیار مفید و موثری در کنترل سیل و رسوب داشته است، به گفته جوامع محلی علاوه بر نقش موثر عملیات آبخیزداری در کنترل سیل، این نوع اقدامات نقش موثری در حفاظت خاک، تقویت پوشش گیاهی، پر آب شدن چشمه ها، چاه ها و تقویت سفره های آب زیرزمینی منطقه خواهد داشت.

وی در ادامه گفت: تاثیر اقدامات آبخیزداری نقش بسیار مهمی در تامین امنیت جانی، مالی و غذایی آبخیزنشیان به همراه داشته است.
امروزه با وجود چالش های جدی در سطح کشور از قبیل سیل، خشکسالی، فرسایش، تولید رسوب، فرونشست زمین، گرد و خاک، کاهش حاصلخیزی اراضی، آلودگی هوا و .
.
.
.
یک دستگاه نمی تواند به تنهایی به همه مسائل و مشکلات ارائه شده فائق آید.
از اینرو نیاز است تمامی دستگاه های مستقر اجرایی با یکدیگرتعامل و همکاری داشته باشند، اجرائی شدن رویکرد مدیریت جامع در واحد حوزه آبخیز جهت دستیابی به اهداف فوق از حالت انتخاب به یک ضرورت تبدیل شده است، چرا که رویکر مدیریت جامع حوزه آبخیز علاوه بر ایجاد زمینه تعامل، همفکری، هم افزایی، حضور جوامع محلی و مشارکت آنها را به عنوان یک اصل مهم در نظر می گیرد.