این خانه های لرزان البرز تاب زلزله را ندارند

آمار رسمی نشان می دهد که یک سوم جمعیت سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفری استان البرز در خانه های غیر ایمن و سست بنا زندگی می کنند که هرگاه سخنی از زلزله در میان است ، دلهای ساکنان آنها می لرزد.

حاشیه ها و برخی مناطق هسته کلانشهر کرج و سایر مناطق استان وضعیت مشابهی به لحاظ ایمنی دارند، گاهی باد و گاهی باران شدید و حوادث دیگر در این سکونتگاه ها خبرساز می شوند.

یافتن محله های فرسوده و قدیمی و غیر ایمن کرج و سایر مناطق البرز کار سختی نیست ،حسن آباد بالا با جمعیتی حدود ۱۰ هزار نفر ، منطقه حصار با بیش از ۳۰ هزار نفر جمعیت ، خلج آباد و کلاک با حدود ۳۰ نفر جمعیت ، حیدرآباد با بیش از ۵۰ هزار نفر جمعیت ، حصارک بالا و پایین با حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت و خانه های پراکنده در دل مناطق برخوردار و کمتر برخودار همه و همه برای کارشناسان، مهندسان و معماران و مردم عادی به نام محله های فرسوده شناخته شده اند.
در میان این محله ها اگرچه تعداد زیادی از بناها تازه ساز هستند اما بساز و بندازها آنچنان برای استحکام و ایمنی آنها دل نسوزانده که حداقل چندسالی پس از فروش ، بینوایانی به داشتن سرپناه ایمن در آنها دل خوش کند.

۲ هزار هکتار بافت فرسوده در البرز
به هرحال آمارها از آن حکایت دارد که بیش از ۲ هزار هکتار بافت فرسوده شهری در استان البرز وجود دارد و باید بدون تعارف گفت که تاکنون مشوق ها آنچنان مفید و مناسب نبوده که صاحبان آنها را راضی به خلاصی از این وضعیت کند.
روی سخن اینکه در دولت های قبلی وزارت راه وشهرسازی طرح های به نام بازآفرینی محله های ناکارآمد مطرح کرد و حتی دفاتر تسهیلگری هم در این محلات فعال شدند اما بنا به گفته مردم کمک ها و حمایت ها بسیار ناقص و خوشایند نبوده است.
منطقه مرادآب کرج که در دهه های ۵۰ و ۶۰ شمسی در هسته مرکزی کرج به واسطه مهاجرت های بی رویه در زمینی شیب دار و تپه ای به مساحت ۱۶۰ هکتار به سکونتگاه تبدیل شده از اوایل دهه ۷۰ در قالب طرحی به نام ساماندهی تپه مرادآب تاکنون حدود چهارهزارو۵۰۰ واحد مسکونی ، تجاری و آلونک آن خریداری و ۷۵ هکتار از اراضی این تپه آزاد سازی شده است.
این تپه که به نگین شب و زگیل روز مشهور است اکنون بخش عمده ای از آن مسکونی باقی مانده که چگونگی سرپا ماندن آلونک بر روی تپه های تند برای نظاره گران باورش سخت است .
اینکه مردم چگونه از کوچه های باریک و شیب دار در فصل گرما و سرما بالا و پایین می روند یا وسایل زندگی را چگونه جابه جا می کنند، زباله ها را باید چطوری به دست رفتگران رساند ، آتش نشانان و امدادگران اورژانس در مواقع خاص چگونه در نقاط حادثه دیده باید حضور یابند ، سووالاتی است که پاسخ آنها را در کلماتی مانند «سختی »، « دشواری » ، «ناچاری» و امثال آن ها باید دریافت کرد.

روی دیگر سخن اینکه اگرچه ۷۵ هکتار از اراضی این تپه توسط مدیریت شهری کرج و مجری طرح ساماندهی تپه مرادآب خریداری و به طرح های بزرگ ورزشی ، فرهنگی و رفاهی اختصاص یافته اما سووال این است که ساکنان قبلی این اراضی به کجا رفته اند؟پاسخ این سووال را از« احمد جوانی» مرد میانسال ساکن کنونی منطقه حسن آباد بالا در کرج یافتیم که خود قبلا ساکن تپه مرادآب بوده است.
وی برای یافتن آلونک های تخریب شده تپه مرادآب ما را به مکان های مختلف حسن آباد بالا ، حیدرآباد ، حصار و حصارک کرج هدایت کرد و گفت : اوضاعی بهتر از گذشته نداریم و تفاوت فقط در جابه جایی مکان زندگی است.
این شهروند کرجی که حین کار در کارخانه سنگ بری دست راستش قطع شده است، افزود: اکنون در زیر زمین یک ساختمان غیر مقاوم ۶ طبقه در حسن آباد زندگی می کنم که ریزش چاه فاضلاب این ساختمان هرچند وقت ماه یک بار خانه و کاشانه مرا به لجن می کشد.
این شهروند که در کوچه تاج الدینی حسن آباد بالا پس از فروش آلونک تپه مرادآب ساکن شده ، اینک با گذشت نزدیک به ۲۰ سال هنوز توان مالی برای فرار از این وضعیت را پیدا نکرده و هر روز ماجراهای جدیدی از حادثه ها در اطراف و ساختمان خود به حافظه سپرده است.
«سیده هاجر » همسر آقای جوانی که روزهای تلخ تری به نسبت زندگی در تپه مرادآب تجربه کرده است ، گفت : آلونک مرادآب را با قیمت اندک از ما خریدند و در سال ۸۳ زیرزمین ۴۰ متری ساختمان جدید را در حسن آباد خریداری کردیم.
او افزود: هرگاه برف ، باران یا باد شدید می آید دلواپسی سراسر وجودمان را فرا می گیرد و برای کاهش اضطراب و استرش از ریزش ساختمان با همسایه ها در کوچه به گپ و گفت وگو می پردازیم تا لحظه خطر سپری شود.
محله های ناکارآمد از این دست در استان البرز فراوان است و به جرات می توان گفت که وضعیت روستاهای استان از مناطق شهری آن بهتر است.

دیدن بافت های ناهمگون شهری در متن و حاشیه کرج و سایر شهرهای استان گویای این واقعیت است که مهاجرت های بی رویه با خود کوهی از آسیب ها و کاستی ها به این استان آورده اند و باید برای جلوگیری از خطرات ، هر چه سریع تر این خانه های نا ایمن را تخریب و ساماندهی کرد.
زلزله ۵.
۲ ریشتری آذرماه سال ۹۶ اگرچه دل بسیاری از تهرانی ها و البرزی ها را خالی کرد اما ساکنان بافت های غیر مقاوم بیش از همه دچار ترس دلهره شدند ، پدیده ای که تاحدودی ختم به خیر شد اما طبق نقشه زمین شناسی و زلزله شناسی بیش از ۴۰۰ کیلومتر گسل زلزله برای البرز نقشه شوم در سر دارد؛ اگر خانه های مردم مقاوم سازی نشود خدا می داند در صورت شانه خالی کردن زمین چه اتفاق دردناکی به وجود آید، موضوعی که استاد بهرام عکاشه پدر علم زلزله شناسی ایران در سفرهایش به البرز هر بار از مخاطرات دیوهای خفته زیر زمین این استان و تهران سخن به میان آورده است.
با اینکه شهرداری های استان البرز مشوق هایی در باب کمک به مقاوم سازی بناهای غیرمقاوم اختصاص داده اند اما وضعیت مالی بسیاری از ساکنان این خانه ها به گونه ای نیست که حتی معیشت خود را تامین کنند چه برسد به اینکه برای مشارکت در ساخت خانه های جدید آستین ها را بالا بزنند.

ذکر این نکته ضروری است که در جریان وقوع حوادثی مانند ریزش دیوار ، آتش سوزی ، انفجار گاز ، ریزش ساختمان و حوادثی از این دست همیشه نام بافت های غیر مقاوم استان البرز در میان است ، موضوعی که مسوولان استان از جمله «مجتبی عبداللهی » استاندار البرز از آن به عنوان یک دغدغه نام می برد و دستگاه های اجرایی و شهرداری ها را برای چاره جویی به پای کار می خواند.

همچنین «رضا خالقی» مدیر کل راه وشهرسازی استان البرز در اظهاراتی اگر چه از اجرای طرح ساماندهی بافت های فرسوده در برخی محلات کرج سخن به میان می ورد اما گستره طرح در آن حد نیست که بتوان از آن به عنوان روزنه ای امید بخش نام برد.
مدیریت شهری کرج هم در ماه های اخیر با همکاری اداره کل راه وشهرسازی البرز حدود ۳۰۰ واحد مسکونی را در محلات فرسوده این کلانشهر بازسازی کردند اما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله فراوانی وجود دارد.

نگاه ها حمایت عدالت محور دولت مردمی سیزدهم
اینک که دولت مردمی سیزدهم در نوزدهمین سفر استانی خود مسیر استان البرز را در پیش گرفته ، نگاه هزاران خانوار نیازمند به این است که با همت این دولت مردمی بتوان محله های غیر مقام البرز را رنگ و رویی تازه بخشید و درکنار آن محرومان زندگی ایمن و آبرومندانه ای را در پیش گیرند.

هدفگذاری امید بخش دولت سیزدهم
آنطور که در برنامه های دولت مردمی سیزدهم آمده است : در کنار ساخت خانه های مقاوم و ایمن جدید برای مردم ،بازسازی بافت های فرسوده در نگاه ویژه این دولت قرار گرفته است.

با این حال در سفر رئیس جمهور و هیات دولت به استان البرز مردم این استان انتظار دارند تا بخشی از بودجه دولت در تخریب و بازسازی و ساماندهی محله های قدیمی و بافت های ناکارآمد صرف شود تا مردم بتوانند ضمن برخورداری از خانه های ایمن ، طعم خوش عدالت را بچشند.
اینک نگاه ها به این سمت پیش رفته که دولت مردمی سیزدهم با وجود پراکندگی مشکلات در البرز و کشور برای برچیدن محرومیت ها کمر همت بسته و با تمام توان پای کار آمده است.
رئیس جمهور در قالب نوزدهمین سفر استانی هیات دولت و در سال "تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین" به منظور بررسی اولویت‌های توسعه بخشی و تصمیم گیری برای رفع مشکلات مردم عصر پنجشنبه ۱۸ فروردین ماه به استان البرز سفر می‌کند.
آیت الله سیدابراهیم رئیسی پیش از این به ۱۸ استان شامل هرمزگان، قم، یزد، لرستان، زنجان، سمنان، اردبیل، فارس، خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، ایلام، کهگیلویه وبویراحمد، بوشهر، گیلان، گلستان، مازندران و مشهد سفر کرده است.
منبع ایرنا