توضیح آب منطقه‌ای درباره نحوه تخریب سازه‌های غیرمجاز اطراف رودخانه کرج

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای البرز با اشاره به برنامه استان برای آزادسازی حریم رودخانه کرج و تخریب ساخت و سازهای موجود در بستر رودخانه، گفت: اگر صراحتاً مصوبه قبلی را به اجرا در می‌آوردیم بخش عمده‌ای از تصرفات باید تخریب و آزاد سازی می‌شد اما خروجی طرح جامع ساماندهی این است که حدودا ۶۰ درصد کاربری‌ها می‌توانند با رعایت چارچوب‌های زیست محیطی باقی بمانند.

داوود نجفیان در نشست خبری در شرکت آب منطقه‌ای البرز برگزار شد ضمن تبریک ایام پیروزی انقلاب اسلامی گفت: رودخانه‌های استان به خصوص دو رودخانه کرج و طالقان حوزه آبریز طالقان و کرج نقش اساسی در تامین آب شرب کرج و پایتخت دارند.
از سال‌های گذشته مصوبات محکمی در مورد این رودخانه بوده که وظایف را برای ارگان‎های مختلف ایجاد کرده است.
یکی از اصلی ترین مصوبات آزادسازی محدوده رودخانه بود که در سال‌های گذشته بر اساس وظیفه برای نگهداری حریم رودخانه وظایف را انجام می‌دادیم اما در مورد رودخانه کرج و جاده چالوس که از دهه‌های گذشته ساخت و سازها انجام شده و مردم ادعای مالکیت دارند کار سخت‌تر است.
وی افزود: براساس سیاست کمیته ستاد استانی تصرفات جدید بلافاصله بعد از گزارش قلع و قمع می‌شد اما تصرفات قدیمی‌تر مورد بحث بود اما براساس مصوبه باید تخریب می‌شد.
مصوبه آزادسازی حریم رودخانه‌ها به تمام ارگان ها ابلاغ شده و هر سه ماه یکبار نیز گزارش عملکرد بر اساس مصوبات ابلاغی داده می شد و مجموعه استانداری به عنوان پیگیر این مصوبات بود و جمع بندی شده و به وزارت کشور ارسال می شد.
نجفیان با اشاره به اینکه این مصوبه دو هدف اصلی را دنبال می‌کند، گفت: موضوع اول فراهم شدن شرایط برای عبور ایمن سیل و دوم که اصلی‌ترین موضوع است جلوگیری از آلودگی رودخانه برای تامین آب شرب البرز و تهران است.
اکنون روزی نیست که شاهد آلودگی‌های متفاوت در رودخانه کرج نباشیم.
همچنین به دلیل ورود آلایندگی‌های نفتی با توجه به نبود شبکه گازرسانی در تمام روستاها از سوخت مایع برای سیستم گرمایشی و سایر کاربری‌ها استفاده می‌شود و بعضا باعث ایجاد آلودگی نفتی رودخانه می‌شود که جمع‌آوری آن سخت است.
در این مواقع تا آلودگی از بین نرود آب باید از مدار بهره برداری خارج شود.
همچنین آلودگی در اثر پساب‌ها هم معضل دیگری است.
وی این مصوبه را برای جلوگیری از این مشکلات و تامین آب شرب سالم دانست و تصریح کرد: در این راستا شرکت آب منطقه‌ای و وزارت نیرو پیشنهادی را داد که با توجه به مسائل و مشکلات و تعدد کاربری‌های رودخانه خواستار اجازه دادن برای انجام مطالعات طرح جامع ساماندهی رودخانه بودیم که از سه سال پیش این مطالعات توسط دو مشاور در حوزه آبریز کرج و طالقان شروع شد.
در طرح ساماندهی مبنا بر این است که بخشی از رودخانه و بستر آن که مورد تصرف قرار گرفته و حداقل فاصله‌ای که برای عبور ایمن جریان آب مورد نیاز است آزاد سازی و دسترسی به رودخانه با احداث دیواره ساماندهی و تکمیل دیواره‌های موجود ایجاد کنیم.
بعد از لحاظ شدن حریم آزادسازی در بقیه بستر رودخانه، قانون به کاربری‌ها با رعایت چهارچوب‌های زیست محیطی اجازه ادامه فعالیت می‌دهد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز گفت: اگر صراحتاً مصوبه قبلی را به اجرا در می آوردیم بخش عمده‌ای از تصرفات باید تخریب و آزاد سازی می‌شد اما خروجی طرح جامع ساماندهی این است که حدودا ۶۰ درصد کاربری‌ها می‌توانند با رعایت چارچوب‌های زیست محیطی باقی بمانند.
اکنون بانک اطلاعاتی تهیه و تمام مراکزی که در حریم رودخانه واقع بودند و میزان تصرف آنها برآورد و نوع کاربری و مالکیت افراد مشخص شد که البته هنوز به طور کامل انجام نشده است.
وی ادامه داد: قرار بود ۱۶ کیلومتر از ایستگاه بیلقان تا سد کرج تصرفات ایجاد شده که در قالب طرح ساماندهی قرار می‌گیرند در مدت زمان مشخص آزادسازی انجام بگیرد.
سال گذشته پیشنهاد ما این بود ابتدا تصرفات دستگاه‌های دولتی که در طرح ساماندهی قرار دارد و از دهه‌های قبل ایجاد شده آزادسازی شود که مورد استقبال و تاکید قوه قضاییه قرار گرفت و ساختمان قوه قضاییه در ابتدا تخریب شد.
نجفیان با اشاره به تخریب ساختمان وزارت نیرو به عنوان دومین دستگاه دولتی تصریح کرد: ساختمان مجموعه وزارت نیرو نیز ۵۰ سال پیش در کنار رودخانه کرج برای اهداف پایش و کنترل کیفی رودخانه احداث شده بود و سالیان سال این وظیفه را انجام می داد و به دلیل اینکه در منطقه طرح ساماندهی وجود داشت از مدار خارج و تخریب شد و فقط نقطه نمونه برداری باقی ماند.
وی افزود: سپس سایر دستگاه‌ها نیز استقبال کرده و برای تخریب ساختمان هایشان که در طرح ساماندهی قرار دارد پیش قدم شدند.
به این ترتیب قرار است تخریب‌ها به صورت هفتگی ادامه یابد.

به گفته این مسئول حریم رودخانه از دیواره ساماندهی به طرفین ۱۰ متر حریم رودخانه است و به نوبت جمع آوری تاسیسات نهادهای دولتی و بازگشایی حریم رودخانه انجام می‌شود و امیدواریم تا انتهای سال تخریب تصرفات دولتی در حریم طرح ساماندهی به اتمام برسد و امکان دسترسی به رودخانه فراهم شود.
وی ادامه داد: به این ترتیب باید تمهیداتی برای حفظ و نگهداری رودخانه و ساماندهی دسترسی مردم پیش بینی شود که در دستور کار قرار دارد.
وی اظهار امیدواری کرد که شهروندان نیز در این زمینه تعامل لازم را داشته باشند و ضمن اعلام آمادگی برای تعامل با شهروندانی که در حاشیه رودخانه از گذشته تصرفاتی دارند، گفت: نقد و نقطه نظرات مردم قطعا جمع آوری و در کمیته صیانت بررسی می‌شود و مدیریت استان و دستگاه قضایی مصمم هستند که تمام مسائل مربوط به مردم را از نزدیک ببیند و خودشان نیز مستندات و نقطه نظرات خود را ارائه دهند تا با تعامل بتوانیم این مشکلات را رفع کنیم.

مدیر شرکت آب منطقه ای البرز معضل دیگر استان را دشت‌های ممنوعه و افت آبخوان ها عنوان کرد و گفت: اکثر آبخوان‌های کشور به دلیل بارگذاری‌های بیش از حد روی آبخوان‌ها دچار چالش هستند.
از ۶۰۹ دشت کشور بخش عمده‌ای از آنها دبی منفی دارند و بخش زیادی از آنها دشت‌های ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند که در استان ما نیز متاسفانه سه دشت همین شرایط را دارند.
نجفیان افزود: بیش از ۷۰ درصد تمامی مصارف کشاورزی و صنعت و شرب از ظرفیت آب‌های زیر زمینی تامین می شود.
بنابراین برای حفظ این منابع آبی و تامین نیازهای فعلی و نسل آینده، طرح سازگاری با کم آبی مصوب شد که مجری اصلی این طرح استانداری و تمامی دستگاه‌های عضو هستند و شرکت آب منطقه ای دبیر این کارگروه است.

به گفته این مسئول قرار بر این است که تا انتهای سال ۱۴۰۵، ۱۳۵ میلیون مترمکعب از بار مازاد برظرفیت آبخوان‌ها کاسته شود.
این برنامه به تصویب وزرای جهاد کشاورزی، نیرو، صنعت، معدن، تجارت و محیط زیست رسیده و به همه استان‌ها ابلاغ شده است.
کارگروه ملی از هر استان عملکرد را جمع آوری و راستی آزمایی می کند.
وی ادامه داد: یکی از بخش‌های این طرح مربوط به تغدیه مصنوعی آبخوان‌هاست و با توجه به جغرافیای استان که آبرفت های خوبی داریم ظرفیت ها و پتانسیل های خوبی در این زمینه وجود دارد.
در مورد آب های سیلابی و پساب ها، محل‌هایی در قالب طرح تغذیه مصنوعی آبخوان ها پیش بینی شده است.
نجفیان با اشاره به اینکه اکنون در این زمینه دو طرح در دست اجراست، گفت: طرح تغذیه مصنوعی فردیس که خوشبختانه در شرف اتمام است و قرار بود در دهه فجر افتتاح شود ولی با توجه به محدودیت آب رودخانه و خشکسالی سال گذشته در سیلاب فصل بهار افتتاح می شود.
در فردیس آبخوان ها افت زیادی داشته اند و چاه های آب شرب با مشکل مواجه شده اند و این طرح تا همین مرحله نیز تاثیر خوبی بر آبخوان ها گذاشته است در این دوسال حدود ۴۶۰ میلیون متر مکعب آبخوان ذخیره شد که رقم بسیار بزرگیست و تمامی چاه‌های تا شعاع سه کیلومتری رودخانه آبدار شده اند.
وی یکی از طرح های دیگر را در حوزه رودخانه کردان و دشت ممنوعه هشتگرد عنوان کرد و گفت: فاز یک و دو این طرح به بهره‌بر داری رسیده و امیدواریم فاز سه نیز تا سال آینده به اتمام برسد.
در این طرح ۲۰ میلیون متر مکعب در سال می توانیم تغذیه داشته باشیم.
سومین طرح درمورد رودخانه کرج به عنوان طرح تغذیه مصنوعی مطالعه شده و امیدواریم امسال یا اوایل سال آینده اجرایی شود.
طرح تغذیه مصنوعی کرج به آبخوان و حفظ ژئو مورفولوژی رودخانه کمک می کند.
وی همچنین به انجام مطالعات برای تخصیص حق آبه بیشتر از سدهای استان اشاره کرد و افزود: تا کنون مطالعات جامعی در زمینه آب شرب استان نداشتیم و به دلیل فوریت موضوع این طرح را با دو مشاور رتبه یک آغاز و به اتمام رسانده و به تصویب وزارت نیرو رساندیم.
همیشه معترض بودیم که البرز به عنوان مبدا انتقال آب، کلانشهر پر جمعیتی است و نیاز به آب سطحی بیشتری دارد زیرا منابع آب زیر زمینی ما شرایط نا مساعدی دارند.
بنابرای نیاز بود به دلیل تراکم جمعیتی بالا آب سطحی بیشتری داشته باشیم بنابراین مطالعات انجام شد و با زبان علمی و بخشنامه این موضوع را با وزارت نیرو مطرح کردیم.
با وجود تمام مشکلات در تامین مالی این مطالعات این اتفاق صورت گفت و توانستیم ۵۵ میلیون متر مکعب آب از سد های استان دریافت کنیم.
نجفیان ادامه داد: دغدغه بعدی ایجاد زیر ساخت تصفیه خانه برای این آب است که همکاران آبفای استان کارهای خوبی کرده و در حال کار برای برداشت بخشی از همین آب با زیر ساخت های موجود هستند که نهایتا تا سه ماه اول سال آینده انجام می شود .

وی یکی از خلاء های موجود را زیر ساخت های اعتباری عنوان کرد و گفت: با توجه به تراکم بالای جمعیت نیاز به چند ردیف اعتباری داشتیم و اکنون نیز با توجه به تعداد طرح های نیمه تمام کشور و بدهی دولت ایجاد یک طرح جدید به سختی صورت می گیرد.
داشتن تخصیص آب و مطالعات برای آن گام اول برای دریافت ردیف اعتباری بود که انجام شد.
مدیر شرکت آب منطقه ای البرز افزود: ۶۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تامین منابع مالی توسعه زیر ساخت های آبی استان البرز نیاز است.
حدود ۲۵ میلیون متر مکعب از ۵۵ میلیون مترکعب آب تخصیص یافته برای ضلع غربی استان و شهرهای نظرآباد و اشتهارد ، شهر جدید هشتگرد و هشتگرد است که در قالب سه پروژه انجام می شود.
مجموعا ۴۰۰ لیتر بر ثانیه آب برای ضلع غربی نیاز است.
وی طرح جامع آبرسانی به طول ۶۲ کیلومتر شامل ۲۲ کیلومتر برای نظرآباد و ۴۰ کیلومتر برای اشتهارد عنوان کرد و گفت: ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن این طرح لازم است که به مناقصه گذاشته شده است.

منبع ایسنا