عید قربان یادآور تسلیم نشدن در برابر هواهای نفسانی

عید سعید قربان به عنوان فرصتی مهم و کلیدی برای تقرب الی الله مطرح است.
عیدی که انسانها در سایۀ عبودیت و بندگی، نغمۀ اطاعت از فرمان خدا را سر می دهند، لذا فرمانِ خداوند متعال مبنی بر «ذبح و قربانی» در روز عید قربان در سرزمین منی به نوبۀ خود متضمن ذبح نفس و اهتمام به تقوا است.

مصطفی جعفری/بدیهی است شناخت ابعاد و زوایای عید قربان در آموزه های اسلامی از جمله ضرورت های انکار ناپذیر است که باید به عنوان مهمترین شاخصۀ بهره گیری مسلمانان از این روز پرخیر و برکت مطرح گردد.
قربان در لغت، مصدر از ماده قرب، به معناى نزدیک شدن و قربانى آنچه را که به آن تقرّب مى جویند، گفته مى شود.
دهم ذی الحجه در تقویم ملسمانان عید قربان نامیده شده و در این روز ابراهیم خلیل الله فرزند خود اسماعیل(علیه السلام) را بر مبنای رویای صادقه به قربانگاه برد تا برای پروردگارش قربانی نماید اما در نهایت همان طور که در تاریخ روایت شده خواست و اراده رب جلیل بر امر دیگری قرار گرفته بود چرا که غرض از این رویا امتحان صداقت و راستی گفتار و کردار این پیامبر اولوالعزم بود که ابراهیم(علیه السلام) از آن سربلند بیرون آمد.
اما بر اساس روایات معتبر از عید قربان به عنوان یکی از چهار عید بزرگ و اصلی اسلام یاد شده و به همین روی این روز همه ساله گرامی‌داشته شده و جشن‌ها و مراسمات فرهنگی هنری مختلفی در سراسر جهان اسلام به این مناسبت انجام می‌شود.
عید قربان، روز اثبات عشق و تسلیم در برابر امر الهی، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم خلیل الله و حضرت اسماعیل علیه السلام است که از آن سربلند بیرون آمدند.
عید قربان، تجلی گاه پرستش معبود و عید گذشتن از تعلقات نفسانی، عید آزادی از بند نفس، عید رهیدگی و عید عشق و ایمان است.
در این روز حاجیان با ابراهیم(علیه السلام) هم‌سفر می‌شوند تا با او پا در آزمون رهیدگی نفس، از بند خواسته‌ها گذارند.
امروز مسلمانان به مبارک باد رهیدگی از بند نفس و گناه و تعلقات دنیایی جشن می‌گیرند.
امروز، روز خدایی شدن است.
روز جدایی از هرچه غیر خدا و پیوستن به خدا و روز خوبی و خوب شدن است.
عید قربان؛ نهایت تسلیم در برابر امر خداوند متعال است که دارای عبرت‌ها و درس‌هایی بسی آموزنده است.
نکته دیگر عید قربان در این است که در روایات به کرات بر قربانی کردن گوسفند در این روز و سیر کردن گرسنگان و مستضعفان از گوشت قربانی تاکید شده چه بسیار افرادی‌که توان خرید و مصرف گوشت را در طول سال را ندارند‌.
عید قربان یکی‌از دو عید اصلی مسلمین است و مانند عید فطر، نماز هم دارد.
نمازعید قربان و عید فطر هر دو بعد از دو عبادت مهم و کلیدی یعنی بعد از روزه رمضان و حج انجام می‌شود.
یکی‌از محوری‌ترین عبادات مستحب این روز علاوه‌بر نماز، قربانی کردن است که فلسفه زیادی هم دارد.
کما اینکه یکی‌از فلسفه‎های اصلی قربانی، قربانی کردن گوسفند به‌صورت نمادین و تمرینی برای قربانی کردن هواهای نفسانی است.
قربانی و تقسیم آن در میان مردم به‌ویژه فقرا باعث تقویت روحیه تعاون و محبت است.
وقتی حاجی در روز عید به شکرانه انجام مناسک حج، موظف می‎شود تا حیوانی را ذبح کند، ضمن اطاعت از یک دستور الهی هم بر حسب مصرف قربانی، عامل ایجاد محبّت بین انسان و افراد جامعه می‌شود و رابطه‌ای صمیمی به وجود می‎آورد.
عید قربان یادآور تسلیم نشدن در برابر هواهای نفسانی و اطاعت از معبود و اوج بندگی بوده که مؤمنان و مسلمانان در این روز با الگو گرفتن از آموزه‌های دینی و اعتقادی در برابر معبود خود سر تسلیم فرود می‌آورند.
عید قربان، عید توحید و دلبستگی به معبود و رهایی از تعلقات دنیوی است و باید تلاش تمامی مسلمانان با تسمک به عید قربان و آموزه‌های ارزشی و اعتقادی آن بر انتقال این مفاهیم ارزشمند به فرزندان و خودمان باشد تا بتوانیم با دوری از هواهای نفسانی و شیطانی در مقابل ارده معبود سر تسلیم فرود آورده و با شناخت معرفت الهی تعلقات دنیوی را در این رو ذبح کرده و تقوا را در خود تقویت کنیم.