مطالعه و کتابخوانی با هجوم فضای مجازی غربت و مهجور مانده است

مطالعه و کتابخوانی یک راه کم هزینه و موثر در افزایش آگاهی و بالا بردن کیفیت زندگی شهروندان است که که متأسفانه در سال‌های اخیر با هجوم فضای مجازی در خانه و محل کارمان، کتاب در غربت و مهجور مانده است.

مصطفی جعفری/موضوع کتاب و کتابخوانی در کشور ما سال‌هاست با هشدار کارشناسان و صاحب نظران درباره سرانه مطالعه ناامیدکننده مردم همراه است؛ با نهایت تاسف می توان گفت امروزه فضای مجازی جانشین کتاب شده‌ و با ظهور تلفن های هوشمند و دیگر وسیله های دیجیتال، کتاب در سبد خانوار ایرانی گم شده و فضای مجازی است که بشر را به پیش می‌برد.
اهمیت کتاب و کتابخوانی، پرورش و تربیت خواندن از روزهای اول زندگی و کودکی در محیط خانه و خانواده شروع می‌شود و تا آخرین مراحل و عالی ترین تحصیلات دانشگاهی ادامه می یابد.
در این راستا عادت نمودن به کتابخوانی لازم و کافی نبوده و باید نسبت به تحکیم و تداوم آن تلاش کرد تا هدف و مقصود مطالعه تحقق یابد و برای تداوم عادت خواندن باید سازمان های دیگر هم به یاری و همکاری نظام آموزشی بیایند که در این میان رسانه‌های همگانی و امکانات و ابرازهای ارتباطی فراگیر نقش موثری دارند.
امروزه الزام وجود کتاب در سبد فرهنگی خانواده‌ها امری ضروری است و این درحالی است که ماهواره ها و رسانه های مدرن به خصوص فضای مجازی جایگزین کتاب و کتابخوانی شده است.
کارشناسان معتقدند بهره برداری نادرست از فضای مجازی می تواند یکی از موانع کتابخوانی در کشور باشد.
اطلاعات و آموزش‌هایی که امروزه جوانان ما از طریق شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بدست می‌آورند پراکنده و غیر منسجم است.
درواقع یک دانایی کاذب نصیب آنها می‌شود چراکه یک جمع‌بندی درست با منابع کافی در اختیار آنها قرار نگرفته است.
اینجاست که جایگاه و اهمیت کتاب نزد پژوهشگران و اهالی فرهنگ ارج نهاده می‌شود.
کتابخوانی ما را مجبور به فکر کردن می‌کند و تفکر باعث قوی‌تر شدن مغز ما خواهد شد.
ذهنی که با کتاب‌ها پرورش یافته به سادگی هرچیزی را نمی‌پذیرد و رد نمی‌کند، درواقع این ویژگی به ما کمک می‌کند تا انتخاب ها و تصمیمات بهتری داشته باشیم.
تفاوت کتاب با اطلاعات پراکنده شبکه های اجتماعی این است که نویسنده با یک تمرکز خاص روی یک موضوع متمرکز می‌شود و ایده و فکر خودش را روی کاغذ می‌آورد اما در اطلاعات پراکنده این خصوصیات وجود ندارد بنابراین افراد به یک ملای بی‌سواد تبدیل می‌شوند.
به این ترتیب می‌توان گفت که کتابخوانی می‌تواند باعث افزایش خلاقیت شود.
بسیاری از افراد، کتاب خواندن و مطالعه را تنها به درس و مدرسه و دانشگاه محدود می‌کنند، در حالی که کتاب‌خوانی می‌تواند یک تفریح لذت بخش برای کسانی باشد که نمی‌دانند اوقات فراغت خود را چگونه بگذرانند.
امروزه با توجه به شرایط جدید و گسترش شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی بخش زیادی از اوقات فراغت همه ما را به خود اختصاص داده است و حتی بعضی از افراد بیشتر وقت خود را در همین فضاها می‌گذرانند.
بنابراین باید بتوانیم در امر کتابخوانی و ترویج مطالعه به گونه‌ای عمل کنیم که هم قادر باشیم رقیب را از میدان خارج کنیم هم از آن در راستای هدف کتابخوانی بهره ببریم.
درواقع باید این کتاب‌ها را به گونه‌ای در دسترس عموم قراردهیم که هم دسترسی به آنها آسان باشد و هم مطابق با سلیقه و ذائقه جوانان امروزی باشد.
یعنی علوم و فناوری‌های روز دنیا در اختیار کتاب و اهالی فرهنگ برای ترویج مطالعه و رشد و توسعه در فرهنگ قرار گیرد.