گزارشی از وضعیت منابع آبی استان البرز

مهدی عسگری نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی گزارشی از وضعیت منابع آبی استان البرز ارائه کرد.

میزان تخصیص آب از محل دو سد کرج و طالقان و نحوه برداشت آب
▫️با ۵۵میلیون مترمکعب تخصیص جدید که در دوره اخیر برای استان البرز گرفته شد مجموع تخصیص آب شرب از سدهای استان، به ۱۱۰میلیون مترمکعب در سال رسید، که ۸۵میلیون مترمکعب آن سهم شهرستان کرج بوده و درحال حاضر این تخصیص به صورت کامل و با توضیح زیر در حال برداشت می‌باشد:
الف) با توسعه تصفیه‌خانه شماره۲ که اواسط سال ۹۹ شروع و سال گذشته به بهره‌برداری رسید، نزدیک به ۶۵میلیون مترمکعب تخصیص سد طالقان توسط این تصفیه‌خانه در حال برداشت است.

ب) ۲۰میلیون مترمکعب تخصیص از محل رودخانه کرج باقی می‌ماند که ۸میلیون آن توسط تصفیه‌خانه شماره ۱ و ۱۲میلیون دیگر هم به صورت موقت (تا تکمیل تصفیه‌خانه شماره ۳ که درحال ساخت است) از طریق چاه فِلمن کنار رودخانه کرج، در حال برداشت می‌باشد.

▫️بنابراین کل سهمیه آب شهرستان کرج از ۲سد درحال برداشت می باشد.
ضمن اینکه در جریان قطعی اخیر، با اخذ دستور وزیر نیرو، برداشت لازم از سدهای استان حتی بالاتر از سهمیه نیز (به میزان حداکثر ظرفیت شبکه) درحال انجام است.

ماجرای کسری مخازن و آخرین وضعیت آن
▫️مخازن نقش ذخیره‌ سازی آب را دارند که می‌توانند با ذخیره آب هنگام پایین بودن مصرف و توزیع آن در ساعات اوج مصرف، باعث پایداری تأمین آب شوند.
هرچه میزان مخازن افزایش یابد پایداری تأمین آب بویژه در ساعات اوج مصرف و بروز حوادث، بیشتر می‌شود.
اما باید توجه کرد که مسأله تعداد مخازن ربطی به موضوع برداشت آب از سدهای کرج و طالقان ندارد.
برای برداشت از سد و رودخانه، نیاز به زیرساخت‌های آبی مثل تصفیه‌خانه و یا زیرساخت‌های موقت مثل چاه فِلمن می‌باشد.

قول مساعد وزیر نیرو برای حمایت ویژه از احداث مخزن و تصفیه‌خانه
توضیح تکمیلی در خصوص وضعیت مخازن آبی اینکه استان البرز در سال ۹۹ (که سال شروع دوره نمایندگی اینجانب بود) به دلیل ترک فعل‌ها و کم‌کاری‌های صورت گرفته، با کسری قابل توجه ۳۰۰هزار مترمکعبی مخازن روبرو بود که با پیگیری‌ها و اقدامات انجام شده حدودا ۱۵درصد این کسری تا امسال جبران شد‌ و برای سال پیش رو طی پیگیری‌های مستمر از معاون اول رئیس جمهور و وزارت نیرو، با قول وزیر نیرو (که پس از گزارش مداوم کمبودهای اخیر داده شد) مساعدت ویژه برای تکمیل تصفیه‌خانه شماره ۳ و نیز جبران کسری مخزن از طریق تخصیص اعتبارات ملی و استانی به پروژه‌های در دست اقدام، انجام خواهد شد.

چرا با وجود تخصیص جدید از سد طالقان و رودخانه کرج، مشکل کم آبی به طور کامل حل نشده است؟
تا قبل از این تخصیص، نسبت آب زیرزمینی و آب سطحی ۸۵درصد به ۱۵درصد بود با اضافه شدن تخصیصات جدید این نسبت به ۷۰درصد و ۳۰درصد تبدیل شد اما علی‌رغم افزایش تخصیص از منابع آب سطحی، مشکلاتی در استان وجود دارد که اجمالا به برخی نکات اشاره می‌شود؛
کمبود برق، عامل اصلی قطعی آب
مطابق مطالعه انجام شده، استان البرز هر ساله بیش از ۱متر از تراز آب زیرزمینی خود را از دست می‌دهد و این سرعت آنقدر زیاد است که تخصیصات جدید فقط بخشی از تبعات موضوع را کمتر می‌کند.
با وجود تخصیصات جدید آبی، درعین حال وابستگی ۷۰درصدی به منابع زیرزمینی وجود دارد لذا با قطعی برق و اختلال در عملکرد پمپ چاه‌ها، پایداری تامین آب دچار مشکل شده و شبکه با افت فشار یا قطعی آب مواجه می‌شود.
با پیگیری صورت گرفته از وزارت نیرو و حضور معاون وزیر در استان، طبق هماهنگی به عمل آمده قرار بر این شد حتی المقدور قطعی برق بویژه در مناطقی که وابسته به آب زیرزمینی هستند کاهش یافته به گونه‌ای که منابع آبی قابل مدیریت شود و شاهد بهبود وضعیت در سطح شهرستان باشیم.

توسعه ناموزون و جمعیت‌پذیری بیش از توان اکولوژیک
شهرستان کرج تا سال ۹۹ بیش از ۱۹.
۲ برابر توان اکولوژیک بارگذاری جمعیتی داشته است.
به بیان دیگر توسعه بدقواره و بی ضابطه شهری و تراکم فروشی‌، بر افزایش مداوم تقاضای آب بویژه در شهرستان‌های کرج و فردیس دامن زده است.
نمی توان با تراکم فروشی به فکر درآمد شهرداری‌ها بود و نگاهی به مسأله تامین آب و برق در بارگذاری‌های جدید نداشت، نگاه جزیره‌ای و عدم توجه به درهم‌ تنیدگی و پیوستگی مسائل با یکدیگر، منجر به این کمبودها شده است.
بنابراین مدیریت منابع آب و انرژی بدون توجه به الگوی شهرسازی و صنعت و کشاورزی مقدور نیست.
ما میراث‌دار روندی هستیم که متأسفانه باغ‌شهر کرج را به این حال در آورده است که امروز باید درکنار نگرانی برای آب شرب، تأمین حق‌آبه باغات پایین دست رودخانه را به کرات از وزارت نیرو پیگیری کنیم.
درعین حال ضمن عذرخواهی از همشهریان عزیز بابت کمبودها، به تلاش خود برای کاهش مشکلات ادامه خواهیم داد ان‌شاءالله.