استان البرز با تنوع قومیتی و فرهنگی خود، آیین کهن شب یلدا را با آداب و رسوم منحصر به فردی برگزار می‌کند. این شب طولانی‌ترین شب سال، فرصتی است برای گردهمایی خانواده‌ها در کنار بزرگان و اجرای سنت‌هایی که ریشه در تاریخ و فرهنگ این منطقه دارد.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!یلدا در البرز؛ همزیستی فرهنگ‌ها
البرز به عنوان استانی با اقوام مختلف از جمله فارس، ترک، لر، کرد، بلوچ و گیلک، آیین یلدا را با تنوع فرهنگی خاصی جشن می‌گیرد. رضا خلج، کارشناس ارشد باستان‌شناسی، در این باره می‌گوید:
“شب یلدا نماد زایش خورشید و پیروزی نور بر تاریکی است. این آیین در البرز با همان اصالت هزاران ساله و با حضور خانواده‌ها به ویژه بزرگان اجرا می‌شود.”
طالقان؛ نگین آیین‌های یلدایی
در میان مناطق استان البرز، طالقان با دو آیین ثبت شده در فهرست میراث ملی، جایگاه ویژه‌ای دارد:
- مراسم درجی سران طالقان (ثبت ملی شماره ۴۹۲)
- مراسم شب چله برغان (ثبت ملی شماره ۷۷۵)
آیین درجی سران (شال‌اندازی):
این رسم عاشقانه که خاص شب یلدا در طالقان است، به این شکل اجرا می‌شود:
- جوانان با بستن هدایایی مانند جوراب، روسری یا زیورآلات به شال
- انداختن شال از سوراخ بام (درجی) به داخل خانه
- اهل خانه با گذاشتن هدایایی مانند توتون یا چپق در شال پاسخ می‌دهند
سفره یلدای البرزی؛ از هندوانه تا باسلوق
مردم البرز در این شب از خوراکی‌های نمادین استفاده می‌کنند:
- میوه‌های سرد: هندوانه، انار و پرتقال (برای در امان ماندن از گرمای تابستان)
- خشکبار: گندم برشته، شاهدانه، نخودچی و آجیل محلی
- شیرینی‌ها: باسلوق و دیگر شیرینی‌های سنتی
فال حافظ و اشعار محلی
در طالقان، تعبیرخانه (خانه‌ای با تنور و کرسی) محل گردهمایی ریش‌سفیدان برای فال گرفتن با دیوان حافظ است. همچنین اجرای موسیقی محلی با نی و خواندن اشعار از دیگر برنامه‌های این شب به شمار می‌رود.
بازی‌های محلی؛ زنده نگه داشتن سنت‌ها
- انگشتربازی
- گدره‌بازی
این بازی‌ها با شور و نشاط خاصی در جمع‌های خانوادگی اجرا می‌شود.
پوریا احمدی
خبرنگار سمن البرز
۲۸ آذر ۱۴۰۳
از شما سپاسگزاریم که نظرات و پیشنهادات سازنده تان را با ما در میان می گذارید